Wat gebeurt er in je lichaam tijdens de premenopauze?
De overgang verloopt in drie fases: de premenopauze (ook bekend als perimenopauze), de menopauze zelf en de postmenopauze. Tijdens de premenopauze neemt de hoeveelheid vrouwelijke hormonen – vooral oestrogeen – langzaam af, doordat je eierstokken minder actief worden. Dat lijkt misschien subtiel, maar het kan een aanzienlijke invloed hebben op je dagelijks leven.
In je vruchtbare jaren produceert je lichaam eicellen en vindt er regelmatig een eisprong plaats. Naarmate je ouder wordt, raakt je voorraad eicellen uitgeput. Je lichaam probeert dit te compenseren door meer oestrogeen en FSH (follikelstimulerend hormoon) aan te maken. Wanneer er geen eisprong volgt, wordt er onvoldoende progesteron aangemaakt om het oestrogeenniveau in balans te houden. Hierdoor kan een hormonale disbalans ontstaan, wat bij veel vrouwen gepaard gaat met fysieke en emotionele klachten.
In het begin zijn deze veranderingen vaak subtiel. Je voelt je misschien niet lekker, maar kunt er moeilijk de vinger op leggen. "Ik ben gewoon moe" of "Het is vast stress" zijn gedachten die dan opkomen. Het kan geruststellend zijn om te weten dat deze gevoelens een verklaring hebben. Later kunnen de klachten duidelijker worden, zoals opvliegers of stemmingswisselingen.
Pas na de menopauze (je laatste menstruatie) begint je lichaam zich aan te passen aan de nieuwe hormoonbalans. Daarna stabiliseert de hormoonproductie en komt je lichaam geleidelijk tot rust.
Mentale en emotionele signalen van de premenopauze
Veel vrouwen merken veranderingen in hoe ze zich voelen, denken en reageren. Herken je deze klachten?
Mentale klachten:
-
Vergeetachtigheid of “brain fog”
-
Concentratieproblemen
-
Niet op woorden kunnen komen tijdens gesprekken
-
Moeite met nieuwe informatie verwerken
-
Overactieve gedachten, vooral ’s nachts
-
Levendige of vreemde dromen
Emotionele klachten:
-
Stemmingswisselingen
-
Huilbuien zonder duidelijke reden
-
Prikkelbaarheid of een kort lontje
-
Angstgevoelens of paniekaanvallen
-
Gevoel dat je jezelf niet meer bent
Fysieke signalen van de premenopauze
Je lichaam geeft ook duidelijke signalen die je kunt herkennen:
-
Opvliegers en nachtelijk zweten
-
Pijnlijke gewrichten, stijve spieren, vermoeide benen
-
Slapeloosheid en vermoeidheid overdag
-
Maag- en darmklachten, zoals brandend maagzuur, constipatie of een opgeblazen gevoel
-
Onregelmatige menstruatie of tussentijds bloedverlies
-
Hartkloppingen of een opgejaagd gevoel
Is het de overgang of iets anders?
Soms twijfel je of je klachten hormonaal zijn. Een spiraaltje, het gebruik van anticonceptie of andere gezondheidsfactoren kunnen ook invloed hebben.
Je kunt de overgangstest van A.Vogel doen – een korte vragenlijst die helpt om je situatie beter in te schatten.
Medische bevestiging via een FSH-test
Wil je het zeker weten? Je arts kan via een bloedonderzoek je FSH-waarden meten. Hoe hoger die waarden, hoe waarschijnlijker het is dat je in de overgang zit.
Gebruik je de pil? Dan beïnvloedt die de testresultaten. Bespreek dit altijd met je arts.
Wat helpt bij de premenopauze?
De premenopauze is een natuurlijke levensfase. Hoewel je niet alles in de hand hebt, kun je wel manieren vinden om er beter mee om te gaan. Denk aan voldoende rust, evenwichtige voeding, regelmatige beweging en natuurlijke ondersteuning.
We praten er steeds opener over – en dat is positief. Door de signalen te herkennen, maak je bewustere keuzes voor je welzijn. Niet alle klachten verdwijnen, maar begrip en ondersteuning maken een wereld van verschil.
