Bijnieruitputting zou de nieuwste welvaartsziekte zijn. Het is namelijk een typische ‘Westerse’ ziekte. De grote schuldige? Onze hectische levensstijl waarin we amper tijd vrijmaken voor gezonde voeding, beweging en ontspanning. In landen die dichter bij de evenaar liggen, komt bijnieruitputting veel minder vaak voor.
Wat is bijnieruitputting?
Bijnieruitputting is een aandoening waarbij je hormonale systeem uit balans is. Dit door een langdurige belasting van de bijnieren.
De bijnieren staan in voor de verwerking van stress. Wanneer je lange tijd onder stress staat, is dit erg zwaar voor je bijnieren. Zij raken daardoor als het ware uitgeput doordat je lichaam lange tijd stresshormonen produceert.
Na verloop van tijd raakt je hormonale systeem daardoor uit balans. In dat geval neemt de productie van het hormoon cortisol (dat je normaal ’s ochtends produceert om vol energie uit bed te springen) ’s ochtends af en ’s avonds toe (waardoor je ’s avonds niet kan slapen). Terwijl dat normaal net omgekeerd is.
Door bijnieruitputting krijg je meer zin in zoute voeding omdat je bijnieren normaal de natrium-kaliumbalans (vocht/zout) in je lichaam in evenwicht houden. Maar bij bijnieruitputting is dat dus uit balans.
Oorzaken bijnieruitputting
Onze huidige levensstijl is de grootste boosdoener. We hollen hele dagen van hot naar her en hebben amper een momentje om even op adem te komen. Daardoor voel je je constant opgejaagd en gestresseerd.
Maar waar stress een aangeboren reflex is in spannende situaties (dankzij de productie van stress kwam ons lichaam vroeger in vecht- of vluchtmodus wanneer er gevaar dreigde), heeft het helemaal geen nut wanneer je je gewoon opjaagt omdat je ergens te laat komt.
Ook onvoldoende slapen, ongezonde voeding en een gebrek aan leuke, ontspannende activiteiten kan bijnieruitputting (mee) veroorzaken.
Vandaar dat voornamelijk inwoners van Westerse landen zo vaak last hebben van bijnieruitputting. In Zuiderse landen ligt het ritme een pak lager dan bij ons. Hier proberen velen namelijk een fulltime job te combineren met de zorg voor een gezin, huishouden, hobby’s, sporten en een leuk sociaal leven. Klinkt al vermoeiend als je het nog maar leest :)!
Ook werken in shiften kan belastend zijn voor je bijnieren aangezien zij in de war raken door de erg wisselende slaap- en waakmomenten die gepaard gaan met shiftenwerk.
Symptomen bijnieruitputting
De symptomen van bijnieruitputting zijn vaak eerder algemeen van aard. Daardoor wordt bijnieruitputting vaak niet (of pas laat) gediagnosticeerd. Jammer, want deze aandoening brengt heel wat last met zich mee. Zeker voor vrouwen in de overgang zijn gezonde bijnieren cruciaal voor een goede gezondheid.
De symptomen op een rijtje:
- moeilijk uit je bed kunnen – niet uitgeslapen zijn als je wakker wordt;
- ’s avonds (na het eten) voel je je op je best;
- zeer vaak zin in zoute voedingsmiddelen;
- lusteloos gevoel – geen energie hebben;
- neerslachtige gevoelens;
- verminderde productiviteit bij alledaagse klusjes;
- verzwakt immuunsysteem: vaak last van infecties en ziektes die lange tijd nodig hebben om te herstellen;
- duizeligheid – lage bloeddruk;
- verminderd geheugen;
- gewrichts- en spierpijn;
- huidproblemen zoals acne;
- allergieën;
- verminderd libido.
Tips bij bijnieruitputting
Door je levensstijl en voedingspatroon grondig te herzien, kan je bijnieruitputting aanpakken en omkeren.
Meer beweging is al een eerste stap in de goede richting. Waarschijnlijk zal je daar op dit moment weinig zin in hebben aangezien je je erg futloos voelt. Maar bewegen zorgt er net voor dat je meer energie krijgt. Doe het wel rustig aan: een sport met lage intensiteit, zoals wandelen, is prima.
Ook het inlassen van meer rustmomenten is erg goed. Daardoor gun je jezelf de tijd om op adem te komen en even helemaal te ontstressen. Plan je agenda dus niet langer boordevol met diverse, energieverslindende activiteiten, maar voorzie ook ruimte voor activiteiten die je net energie géven. Denk aan een fietstochtje met je partner, een korte wandeling, een ontspannend bad, het lezen van een boek, … alles kan. Als het je maar een rustig en ontspannen gevoel oplevert achteraf.
Komt al jouw stress voort uit een drukke job en heb je het gevoel dat je hier niet aan kan ontsnappen? Dan is het misschien wel tijd om te veranderen van job. Geen enkele job is het namelijk waard om je gezondheid voor in het gedrang te brengen!
Voedingstips bij bijnieruitputting
Daarnaast is ook een gezond en aangepast voedingspatroon van groot belang als je lijdt aan bijnieruitputting.
Eiwitten zorgen ervoor dat je de hele dag door voldoende energie hebt. Ze houden je bloedsuikerspiegel namelijk stabiel. Zet daarom meermaals per week vis, eieren en andere eiwitrijke voeding op het menu.
Zeker in combinatie met gezonde vetten kunnen de eiwitten goed hun werk doen. Combineer eiwitten daarom met avocado, roomboter, kokosolie, vette vis, … .
Ook met groenten doe je jezelf een plezier. Zij bevatten essentiële vitaminen en mineralen die je lichaam nu hard nodig heeft. Bovendien zijn ze rijk aan vezels.
Door je lage bloeddruk heb je vaak zin in zoute voeding. Maar chips en gelijkaardige andere zoute voedingswaren zijn uiteraard niet het antwoord. Goede zouten, zoals Keltisch of biologisch zeezout wel. Je kan een mespuntje toevoegen aan een glas water om zo je mineralen aan te vullen. Belangrijk is dat het zout magnesium bevat. Gewoon keukenzout is daarom dan ook niet hetzelfde.
Vermijd zwaar bewerkte voeding, cafeïne en onvolwaardige voeding.
Vers fruit is ook een goede aanvulling op je voeding, maar kies dan wel voor fruitsoorten die je bloedsuikerspiegel niet doen pieken. Bv. kiwi’s, peren, appels, pruimen en mango.
Kookinspiratie
Nood aan inspiratie? Vind veel gezonde én lekkere recepten die helemaal passen binnen een gezond voedingspatroon.
Een goed voorbeeld is deze toast met zalm, spinazie en een gepocheerd eitje! Bekijk nu het recept.
