Over gezonde en ongezonde vetten wordt veel geschreven en gesproken. Ook in de Lenteweek besteden we hier uiteraard aandacht aan. Heel goed, maar eten is natuurlijk meer dan alleen maar ingrediënten om jezelf te voeden. Eten is er vooral ook om volop van te genieten. Van de verschillende kleuren, vormen, smaken, geuren en het mondgevoel.
Bang van vetten
Ik heb het heel lang niet zo op vetten gehad. Ik was er zelfs een beetje bang voor. Dacht dat ik van vet zelf ‘moddervet’ zou worden en dat was mijn grootste angst (ik had in die tijd een eetstoornis). Ik gebruikte geen boter, margarine, halvarine, olie of slagroom en at alleen maar mager vlees of kip. Inmiddels weet ik beter. Gekker nog, ik ben inmiddels gek op de smaak van vet. Daarom vandaag een ode aan de culinaire geneugten van room, boter en smaakvolle oliën.
Terug naar de kookworkshop
Voor de dolmades hadden we al zorgvuldig wijnbladen gevuld met een heerlijke vulling van (uiteraard ook) in olijfolie gefruite ui, verse dille en munt, zilvervliesrijst, rozijnen, pijnboompitten, zout en versgemalen peper. De dolmades lagen nu zij-aan-zij te koken in een brede pan, overgoten met water, vers citroensap en al een hele kop olijfolie. Nu moest er dus nog een extra kop olijfolie bij?!? Ineke vertelde dat dat juist één van de geheimen is van goede dolmades. Als het water namelijk verdampt is, hebben alle dolmades rondom een flinterdun laagje olijfolie. Voor de smaak.
Al pratend over onze gezamenlijke passie voor koken en verse ingrediënten, kwamen Ineke en ik op de culinaire rol van vetten. In superlatieven verklaarden we goede olijfolie (zoals die van haar) onze liefde. Food for thought, want nog dagen daarna borrelden de culinaire geneugten van boter, olie en vet in mij naar boven.
Koken met gezonde vetten
- Het klontje roomboter dat een flauwe hutspot, aardappelpuree of een ouderwetse rijstepap net dat beetje extra geeft. Maar ook een biefstukje of omelet gebakken in roomboter is een feest voor je smaakpapillen, net als roomboter in gebak en koekjes.
- Een goede (extra vierge) olijfolie kan natuurlijk niet ontbreken in de keuken. Wist je dat Grieken per persoon maar liefst 31 liter olijfolie per jaar gebruiken?
- Waar ik olijfolie voor gebruik? Om snel in te roerbakken, in een vinaigrette van 3 delen olijfolie en 1 deel (balsamico)azijn of citroensap (echt niet minder olijfolie gebruiken want dan krijg je een waterig, zuur, minderwaardig sausje). Maar denk ook eens aan een scheut olijfolie, wat verse kruiden en peper en zout over eenvoudige plakken mozzarella of over artisjokharten uit blik. Ideale borrelhapjes.
- Olijfolie heb je trouwens in vele soorten en smaken. Afhankelijk van het klimaat, de bodem waarin de olijfbomen groeien en het ras, is de smaak anders. Per land, maar zelfs per streek kunnen de smaken dus behoorlijk verschillen. Over het algemeen:
- Is Franse olijfolie vaak lichtgeel van kleur en heeft een subtiel aroma.
- Heeft Italiaanse olijfolie juist meer een smaragdgroene kleur en een licht peperachtige nasmaak.
- Is Spaanse olijfolie meestal goudgeel getint en heeft een peperachtige smaak en krachtig aroma.
- Valt Griekse olijfolie op door zijn eenvoudige grasachtige smaak en geur en frisgroene kleur.
Leuk om een keer een proeverij te organiseren en uit te vinden waar jouw voorkeur naar uit gaat.
Laatst kreeg ik een heerlijke fles walnotenolie uit de Betuwe. Wat een heerlijk cadeau. Deze olie maakt zelfs een simpele salade bijzonder (combineer bijvoorbeeld met geitenkaas, rode ui en walnoten). Maar ook in een romige spaghetti (van courgette) met gorgonzola en spinazie is walnotenolie heerlijk!
Kokosolie gebruik ik zelf het meest als ik Indiase curries maak of een wat meer Aziatisch getinte soep. Ik houd het meest van de kokosolie waar je nog echt de smaak van kokos proeft (vierge dus). Kokosolie zonder smaak (oftewel ontgeurde kokosolie) vind ikzelf een beetje onzin als het gaat over smaak. Dan kies ik liever een olijfolie of roomboter.
Sesamolie gebruik ik vooral in Aziatische maaltijden. In een dressing van natuurlijke sojasaus, sesamolie, gember, knoflook, peper en zout. Of gesprenkeld over knapperig gegrilde bloemkoolroosjes uit de oven.
Ik wens je veel inspiratie toe bij het ontdekken van de culinaire geneugten van boter, olie en vet. De dolmades waren trouwens heerlijk. We serveerden ze met een heerlijke tzatziki erbij.
Charlie***
*** Charlie Paludanus is trainer, coach, marketeer, food lover en schrijver. Haar motto is: “Het leven is te mooi om het niet voluit te leven.” Ze staat bekend om haar verfrissende aanpak waarmee ze mensen met boulimia en eetbuien helpt zichzelf te bevrijden van hun eetstoornis. En blogt over voor iedereen herkenbare patronen en denkwijzen die schuil gaan achter een eetstoornis.
