Gewichtstoename en de overgang

Tijdens en na de overgang verandert je figuur. Meestal wordt je taille wat breder. Vrouwen komen gemiddeld drie kilogram bij. Die veranderingen zijn te wijten aan het ouder worden én aan een veranderende hormoonproductie.

• Het vrouwelijke hormoon oestrogeen bepaalt, samen met andere factoren, hoe snel je lichaam voedsel verbrandt. Tijdens de overgang maakt je lichaam minder oestrogeen aan. Daardoor werkt je metabolisme trager, met extra kilo’s tot gevolg.
• Ook een afname van spierweefsel vertraagt je metabolisme. Hoe minder spieren je hebt, hoe minder calorieën je lichaam nodig heeft.
• De verminderde oestrogeenproductie brengt ook andere overgangsklachten met zich mee, zoals humeurschommelingen, een neerslachtig gevoel, nachtelijk zweten of slecht slapen. Als je je neerslachtig voelt, heb je misschien de behoefte om troost te zoeken in eten. Je grijpt in dat geval al snel naar zoetigheden of andere ongezonde snacks om je beter te voelen.

Dat buikje dat je krijgt tijdens de overgang? Dat is eigenlijk een slimme reactie van je lichaam op de overgang!

Vanaf je 45ste kan je in de premenopauze zitten en begint je oestrogeengehalte dus te schommelen. Gemiddeld wordt je cyclus rond je 52ste ook onregelmatiger: je menstrueert niet langer elke maand. Je krijgt last van opvliegers, bent prikkelbaar en je gewicht neemt toe. Je oestrogeengehalte is niet meer in balans met je progesterongehalte. Na ongeveer een jaar zijn er geen vruchtbare eicellen meer en stopt je menstruatie volledig. Hierop start de postmenopauze. Ook in deze laatste fase ondervind je een aantal gevolgen van het lage oestrogeengehalte: je slaapt slechter, je huid en slijmvliezen zijn droger, je hebt last van ongewenste haargroei en … je krijgt een buikje.Maar waarom krijg je dat nu eigenlijk?

Eigenlijk is het simpel. Het oestrogeengehalte in je lichaam is een pak lager, maar je hebt het wel nog altijd even hard nodig. Omdat dit hormoon nog slechts in beperkte mate wordt aangemaakt in je eicellen, moet je lichaam op zoek naar een alternatief. En dat vindt het in je vetcellen. Daar wordt namelijk ook oestrogeen aangemaakt en opgeslagen. Hierdoor komt je hormoonbalans weer beter in evenwicht en heb je minder last van overgangsklachten.

Buikje? Minder overgangsverschijnselen!

Dat buikje dat je krijgt tijdens de overgangsjaren, is dus eigenlijk een slimme reactie van je lichaam om overgangsverschijnselen onder controle te houden. Het is een teken dat je lichaam goed omgaat met de overgang.

Tijdens de overgang wordt er dus oestrogeen opgeslagen in het vetweefsel. Hoe meer vet, hoe meer oestrogeen  er aanwezig is. Maar te veel oestrogeen in verhouding tot het andere vrouwelijke hormoon progesteron, veroorzaakt ongemakken. Blijf je op een gezond gewicht? Goed zo, want op die manier beperk je de fysieke last die overgangsverschijnselen veroorzaken.

Ook voor je algemene gezondheid is het belangrijk om je gewicht onder controle te houden. De verlaagde oestrogeenproductie heeft bijvoorbeeld een effect op de vetdistributie. Zo verspreidt het vet zich vooral rond de buik. Een grotere buikomtrek vergroot het risico op aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, of diabetes type 2.

Om je gewicht te behouden en je calorie-inname te controleren, is een gezonde levensstijl onontbeerlijk. Dat vergt motivatie en doorzettingsvermogen, want de hormonale veranderingen hebben ook een invloed op je humeur. Op moeilijke momenten grijpen veel vrouwen maar al te vaak naar ongezonde snacks en zoetigheden. Probeer ‘troostvoedsel’ achterwege te laten, en vervang het door ‘troostactiviteiten’: een boek lezen, een lekker warm bad nemen, een kop relaxerende kruidenthee drinken, ... Schakel over op een gezond en gevarieerd voedingspatroon en stel daarbij een weekplanning op. Bepaal welke gerechten je klaarmaakt en welke gezonde tussendoortjes je mag eten.

Merk je toch niet meteen het resultaat waarop je had gehoopt? Geef niet op! En beloon jezelf af en toe. Ga bijvoorbeeld eens naar de sauna, trakteer jezelf op een schoonheidsbehandeling of ga een middagje shoppen met vriendinnen.

Ook voldoende beweging is een must! Plan daarom minstens 3 keer per week - of beter nog: dagelijks - minimaal 30 minuten beweging in. Let ook op je voeding tijdens en na de menopauze (link): verse groenten, fruit, en volkorenproducten mogen zeker niet ontbreken op je menu. Vette maaltijden, suikerrijke voeding en koffie laat je beter aan je voorbij gaan. Suikerrijke voeding is niet alleen nefast voor je lijn, het is ook een ‘trigger’ voor opvliegers en nachtelijk zweten. Ook alcohol is zo’n boosdoener. Beperk je inname, want overdaad schaadt.

• Het Famosan-gamma
• Al onze tips om de overgang op natuurlijke wijze te overwinnen
• Zit je in de overgang? Doe de test!
• Tips bij overgangsklachten
• Voeding tijdens de overgang: zo beperk je je overgangsklachten
• Tips tegen dalend libido tijdens de overgang