De beste plantaardige olie voor je gezondheid

Of een olie al dan niet goed is voor je gezondheid, hangt af van diverse factoren. Enerzijds is het bijvoorbeeld belangrijk waarvoor je de olie gaat gebruiken. Ga je erin bakken, braden, frituren, … ?

Afhankelijk van het antwoord op deze vraag, is de ene olie beter geschikt dan de andere. Elke olie heeft immers een ander verbrandingspunt oftewel ‘rookpunt’ (het punt waarop de olie begint te roken bij verhitting. Zodra olie begint te roken/dampen, verandert de chemische structuur ervan en komen er vrije radicalen vrij. Dit proces, dat oxidatie genoemd wordt, zorgt ervoor dat de olie per definitie ongezond wordt, want vrije radicalen werken kankerverwekkend.

Elke olie bestaat bovendien uit een combinatie van verschillende vetten. Olies op basis van verzadigde vetten en enkelvoudig onverzadigde vetten kunnen het beste tegen verhitting.

Hieronder vind je een overzicht van de meest verkochte plantaardige olies, met hun specifieke gezondheidseigenschappen. Sommige olies zijn immers gezonder om mee te koken dan andere. Op basis van onderstaande lijst kan je een doordachte keuze maken. 

Kokosolie is aan een echte opmars bezig in België. Meer en meer mensen schuiven de olijfolie en bakboter aan de kant en investeren in een potje kokosolie. Kokosolie is een 100% natuurlijke, verzadigde vetstof die erg veel voordelen heeft ten opzichte van de klassieke vetstoffen. Deze olie is de rijkste natuurlijke bron van middel-lange-keten-vetzuren. Dit zijn gezonde vetten die, in tegenstelling tot lange-keten-vetzuren, niet in je lichaam worden opgeslagen als vet, maar meteen naar je lever worden vervoerd om daar te worden omgezet in energie.

Kokosolie is heel makkelijk te verteren door je lichaam. Het levert direct energie en werkt erg verzadigend. Bovendien versnelt het je stofwisseling aanzienlijk. Maar dé hoofdreden om te koken met kokosolie? Hij oxideert niet bij hoge temperaturen, waardoor er geen schadelijke stoffen gevormd worden tijdens het bakken.

De gezondste keuze is niet-ontgeurde, vierge kokosolie die verkocht wordt in een glazen pot. Als hij ook nog eens biologisch geteeld is, heb je helemaal een winnaar in huis!

Waarschijnlijk de meest gekende én gebruikte plantaardige olie. Z’n neutrale smaak maakt hem dan ook ideaal om in de keuken te gebruiken. Zie je dat ik tot nu toe het woord ‘koken’ of ‘bakken’ nog niet heb gebruikt? Dat komt omdat olijfolie op zich een gezonde plantaardige olie is, maar niet als je hem verhit. Het rookpunt van olijfolie ligt immers relatief laag, waardoor olijfolie snel oxideert als je deze verhit.

Gebruik olijfolie bij koude bereidingen, zoals salades. Op die manier geniet je ten volle van de gezonde eigenschappen van olijfolie. En die zijn talrijk. Zo zou olijfolie beschermend werken tegen hart- en vaatziektes, het doet je slechte cholesterol en bloeddruk dalen, en het laat de lever beter functioneren (waardoor het ook helpt bij de ontgifting in je lichaam). Olijfolie is verder een goede bron van vitamine E en bevat veel antioxidanten.

Hoewel de avocado zelf ondertussen vlot zijn weg gevonden heeft naar onze keuken, is het gebruik van avocado-olie nog niet zo ingeburgerd. Toch wil ik hem hier vermelden, aangezien hij echt veel gezonde eigenschappen bevat. Hij is immers rijk aan gezonde vetzuren en vitaminen. Het helpt ook bij de afbouw van slechte cholesterol.

Avocado-olie is zeer geschikt om mee te koken: de smaak is zacht en het verbrandingspunt ligt hoog (hoger zelfs dan dat van kokosolie). Daardoor heb je eigenlijk het beste van twee werelden: een neutrale smaak die zich perfect leent voor diverse gerechten én een hoge stabiliteit.  

Palmolie is ook weer een goede plantaardige olie voor in je keukenkastje aangezien het verbrandingspunt van deze olie ook weer erg hoog ligt. Nadeel van palmolie is dat de geur en smaak redelijk sterk is. Daardoor kan je het niet gebruiken in elk gerecht. Indien er andere sterke kruiden verwerkt worden in het recept, zoals ui, knoflook, currypoeder, … kan het wel.

Rode palmolie bevat super veel carotenoïden en barst van de vitamine E. Bovendien wordt deze vitamine E zeer goed door je lichaam opgenomen dankzij de gunstige samenstelling ervan. Palmpitolie is gelijkaardig, maar bevat minder vitamines. Ter compensatie is de geur van palmpitolie wel zachter.

Zonnebloemolie staat bij de meeste mensen in het keukenkastje. Qua prijs is zonnebloemolie een echte winnaar. De olie is relatief stabiel wat wilt zeggen dat je er makkelijk mee kan bakken en braden. Zorg er dan wel voor dat je de olie niet te erg verhit. Zodra hij gaat roken, is hij ongezond! Daarom mag je er eigenlijk niet mee frituren, hoewel veel mensen dit toch doen.

Maar ook bij salades past zonnebloemolie prima, gezien z’n zachte, neutrale smaak.

En ook qua gezondheid doet zonnebloemolie het zeker niet slecht. Zonnebloemolie is rijk aan linolzuur en vitamine E (15x zoveel als olijfolie). Daarnaast bevat het ook in geringe mate selenium, dat een antioxidante werking heeft. 

Arachideolie is iets duurder dan zonnebloemolie. Dit prijsverschil wordt gecompenseerd door het hogere verbrandingspunt van arachideolie (+- 160°C.). De smaak heeft iets nootachtig. Te danken aan z’n samenstelling uiteraard: arachideolie wordt gemaakt op basis van pinda’s.

Arachideolie bestaat voor 31% uit meervoudig onverzadigde vetzuren. Een mooi percentage aan gezonde vetten dus. Maar arachideolie is vooral rijk aan Omega 6-vetzuren. Goed voor je, maar alleen in beperkte mate! Wees dus spaarzaam met arachideolie. 

Sesamolie is vooral populair in de Oosterse keuken. Als je een wokschotel bereidt, mag sesamolie dan ook niet ontbreken. Je hebt twee soorten sesamolie: donkere en lichte. De donkere variant is meer uitgesproken van smaak.

Qua gezondheid heeft sesamolie een positieve invloed op aderverkalking, diabetes en zelfs symptomen van MS. 

• Herbamare- en Bambu-gamma's
• Al onze tips om gezond te eten
• De gezonde en gemakkelijke recepten van A.Vogel
• Hoe ongezond is gezond?
• Voedingsmiddelen rijkst aan magnesium
• Superfoods: mythe of magie?